تحقیقی دربارهی زلزله: اگر چه امروزه با گسترش دانش تجربی این تعریف در زمره اباطیل وخرافات قرارگرفته ،ولی هنوز در جوامع ومردم کم دانش وجاهل مورد قبول است. درفرهنگ گیتا شناسی تالیف عباس جعفری آمده است: علل وقوع زلزله در طول تاریخ حیات بشر زلزله های زیادی رخ داده است که همین امر باعث شده تا بشر دلایلی برای چرایی وقوع زلزله ذکر نماید . در دوره های قدیم وباستان که علم ودانش بشری اندک بوده ونسبت به پدیده های مختلف طبیعی جهل داشته و در عین حال بدنبال منشاءآنها هم بوده است و چون علتی را نمی دیده منشاء حواذث طبیعی مثل زلزله را به نیروهای ناشناس غیرطبیعی و ماوراء طبیعی نسبت می دادند . زلزله را خشم خدایان بر بشر یا خشم پلوتون می دانستند. با افزایش علم وبالا رفتن سطح دانش انسان بتدریج بدنبال منشاء و علل حوادث طبیعی در خود طبیعت رفت . اگر نیروی کند ومداوم که مقدارجابجائی ناشی ازآن بر حسب سانتی متر در سال قابل اندازه گیری باشد،سنگهای سخت ومستحکم را تحت تاثیر قرار دهد، سنگهای مزبور با سرعت چندین متر در هزارم ثانیه شکسته می شوند ، که همان گسل است . جابجائی زمین بر اثر زلزله ممکن است افقی ،قائم ،مایل یا مورب باشدومیزان آن ممکن است ازیک سانتی متر تا بیست مترتغیر کند . پهنای منطقه گسل دهها تا صدها متر بوده وطول آن از یک تا هزارکیلومترمی تواند باشد . منظور از پیش بینی زلزله یعنی اینکه زلزله در کجا و چه زمانی و با چه قدرتی ممکن است اتفاق بیافتد . اینکه زلزله ها در کجا رخ میدهند امروز کما بیش قابل پیش بینی است . اما اینکه کی و با چه قدرتی هنوز در پرده ابهام است . با اینکه انسان در صدد پیش بینی حوادث طبیعی از جمله زلزله با توجه به قرائن هست و از آروزهای بشر محسوب می شود اما هنوز دانشمندان نا امیدانه در تلاشند تا راهی برای پیش بینی حوادث کنترل نشدنی چون زلزله بیابند. لرزش های دائمی زمین توسط دستگاههای زلزله نگار ثبت می شوند. علت این امر افزایش حجم سنگ قبل از گسیختگی است که منجر به ایجاد درزها و شکافها در داخل سنگ می شود واین در باعث می شود تادر سنگ در معرض تنش خواص فیزیکی متفاوتی پدید آید که کاهش امواج زلزله وتغییر سرعت انتشار از اهم آنها است که بنا بر فرضیه انبساط است که سبب کاهش امواج زلزله می شود ولی هدایت الکتریکی و قابلیت نفوذ افزایش می یابد . اکثر زلزله ها ی بزرگ در اثر شکستن ناگهانی بخشی از پوسته جامد زمین که مانع از حرکت آزاد ورقه های تشکیل پوسته شده اند ، ایجاد میگردد . لذا بر اساس نظریه فوق نقاط مشخصی روی زمین نسبت به یکدیگر تغییر مکان نسبی می دهند و هرچه به زمان شکستن سنگها نزدیکتر می شود دراین وضعیت تغییراتی ایجاد می شود . این تغییر بر اثر تغییر دما و در اثر کاهش یا افزایش فشار بر حفره های خاک بوده که باعث پائین رفتن سطح آب چاه یا فوران آب یا خشکیدن سطح چاه و چشمه یا تغییر دمای آن می شود . با اندازه گیری فاصله بین شکستگیها و کنترل شکاف گسل ها با استفاده از دستگاههای اندازه گیری دقیق یا عکس ها ی ماهواره ای و هوائی می توان به تغییرات درون زمین پی برد. تغییر در ویژگیهای زمین مانند میدان مغناطیسی ومیدان الکتریکی مارها به سطح زمین می آیند . خرگوشها و موشها از لانه های خود فرار می کنند . حرکات عجیب و غریب اسب ها و خوکها غیره گرچه این حرکات از نظر علمی مشخص نیست . شاید ارتعاشات و امواج را حس می کنند. مهمترین مناطق زلزله خیز دنیا درسه منطقه پراکنده اند: جائی که پوسته آسیا – اروپا(اوراسیا) به صفحه آفریقا – هند برخورد می کند .در کشورهای ایتالیا ، یونان ، ترکیه ، ایران ، شمال هند ….. جائی که صفحه اقیانوس آرام به صفحه قاره آسیا – اروپا ـ آمریکای جنوبی ـ استرالیا و امریکای شمالی برخورد می کند. در این ناحیه از کامچاتکا تا هکایدو شدیدترین زلزله ها اتفاق می افتد . عمق کانون زلزله در این منطقة به حدود 60 کیلومتر می رسد وامواج تسونامی در اثر زلزله دراین منطقه ایجاد می شود. جائی که صفحه اقیانوس اطلس در حال گسترش است این زلزله ها نسبتاً ملایم وآرامش مردم را چندان بهم نمی زند.به استثنای گودالهای اقیانوسی کانون زمین لرزه ها در عمق 50 کیلومتری پوسته زمین است . در گودالهای اقیانوسی کانون زلزله ها در عمق 300 تا 700 کیلومتر مشاهده شده است جائی که به صفحه ای موربی بنام “ سطح بنیوف ” وجود دارد.البته زلزله ها در طول گسلهای تغییرشکل دهنده جائی که صفحه ها درامتداد هم می لغزند نیز وجود دارند مثل زلزله ای که در طول گسل سن آندریاس اتفاق افتاد . (سان فرانسیسکو 1906) زلزله در ایران فلات ایران یکی از مناطق زلزله خیز است. و هر چند وقت یکبار ، زلزله ، باعث خرابی های بسیار می گردد. زلزله های قدیمی ایران 1673 خراسان------15هزار نفر کشته شدند سونامی سونامي يك سري از موج هاي عظيم هستند كه موقعي كه به ساحل برخورد مي كنند، مي توانند موجب خرابي هاي عظيم و تلفات انساني شوند. سونامي در اثر زلزله هاي زيرآبي، لغزيدن صخره ها در زير دريا يا خيلي به ندرت به وسيله شهاب سنگ يا سياركي كه از فضا به داخل آب برخورد مي كند ايجاد مي شود. بيشتر سونامي ها در اثر زلزله هاي زيرآبي ايجاد مي شوند. اما همه زلزله هاي زيرآبي موجب سونامي نمي شوند. يك زلزله بايد بيش از 75/6 در مقياس ريشتر بزرگي داشته باشد تا سونامی ایجاد کند. حدود 90 درصد همه سونامي ها در اقيانوس آرام رخ مي دهند. بيشتر سونامي ها قبل از اين كه به خشكي برخورد كنند، خود را نشان مي دهند و با استفاده از فناوري هاي نوين شامل (سيسموگراف كه وقوع زلزله را نشان مي دهد، شناورهاي ساحلي مجهز به رايانه كه مي توانند تغييرات در ارتفاع موج ها را اندازه گيري كنند و يك سيستم سوت زني روي ساحل) مي توان وقوع سونامی را پیش بینی کرد و مردم را از خطر احتمالي آن آگاه كرد. اگر آب بسرعت از ساحل عقب بكشد و بعد به ارتفاعات بالاتر و به درون خشكي كشيده شود، يعني اين كه ممكن است سونامي رخ دهد. همچنين اگر مردم در کنار ساحل احساس کنند يك زلزله رخ داده است، ممكن است همین زلزله موجب سونامي شود. بنابراين بايد به سمت بخش هاي مرتفع تر و داخلي تر خشكي بروند. بعضي از ساحل های اقیانوس آرام سوت هاي هشدار دهنده سونامي دارند. اولين موج سونامي اغلب بزرگ ترين موج نيست. بنابراین مردم وقتی موجي كه به طور غيرطبيعي بزرگ است را مشاهده می کنند، باید به سرعت به بخش هاي داخلي تر خشكي بروند. چون حتي ممكن است موج هاي بزرگ تري در راه باشد. معنی سونامي كلمه سونامي از واژه اي ژاپني به معني "موج بندرگاه" مي آيد. سونامي بعضي وقت ها به اشتباه "موج هاي جزر و مدي" ناميده مي شود. در حالي كه سونامي در اثر جزر و مد ايجاد نمي شود (جزر و مدها به وسيله نيروي جاذبه ماه بر روي دريا ايجاد مي شوند). در حالی که موج هاي منظم و همیشگی به وسيله باد ايجاد مي شوند. پيشرفت سونامي سونامي موقعي شروع مي شود كه حجم عظيمي از آب بسرعت مرتفع می شود. اين حركت سريع مي تواند در نتيجه يك زلزله زيرآبي رخ دهد (موقعي كه كف دريا بسرعت به بالا يا پايين حركت مي كند)، يا بر اثر لغزيدن صخره، يا يك انفجار آتشفشاني و يا هر حادثه ديگري كه انرژي زیادی دارد ايجاد شود. بعد از اين كه حجم عظيمي از آب حركت مي كند، موج حاصل از آن خيلي بلند مي شود. فاصله از نوك يك موج تا نوك موج بعدي بیش از چند صد مايل طول دارد. دوره (فاصله زماني از آمدن يك موج تا آمدن موج بعدي) هم خيلي طولاني است. و در آب هاي عميق حدود يك ساعت طول مي كشد. در درياي عميق، ارتفاع سونامي ممكن است به حدود يك متر برسد. در آب هاي عميق اغلب سونامي با چشم غيرمسلح قابل ديدن نيست. اين امر كشف و رديابي سونامي را در درياي عميق خيلي مشكل مي كند. سرعت سونامي يك سونامي ممكن است با سرعت بيش از 970 كيلومتر در ساعت در اقيانوس هاي باز حركت كند. يعني با سرعتي كه جت پرواز مي كند. يك سونامي ممكن است تنها چند ساعت طول بكشد تا سراسر اقيانوس را طي كند. در حالی که يك موج منظم (كه به وسيله باد توليد مي شود) با سرعتی در حدود 90 كيلومتر در ساعت حركت مي كند. وقتي سونامي به ساحل برخورد مي كند هنگامي كه يك موج سونامي به ساحل نزديك مي شود (جايي كه دريا كم عمق مي شود)، كف آن به كف ساحل برخورد مي كند و موجب مي شود كه سرعت موج آهسته شود و ارتفاع آن افزايش يابد. به عبارتي طول موج يعني فاصله نوك يك موج تا نوك موج بعدي كاهش مي يابد. بزرگي يك موج چند برابر افزايش مي يابد و طول موج كاهش مي يابد (فاصله نوك يك موج تا نوك موج بعدي). در هنگام ورود به خشكي يك موج سونامي مي تواند صدها متر ارتفاع پيدا كند. سرازيري هاي پلكاني ساحل موج هاي سونامي بلندتري را موجب مي شود. به علاوه موج هاي سونامي بزرگ كه با كناره ساحل تصادف مي كنند، مقدار عظيمي از آب را به داخل ساحل در بالاي سطح درياي منظم و هميشگي هل مي دهد. اين امر مي تواند موجب وارد آمدن خرابي هاي عظيمي به داخل خشكي شود. سيستم هاي هشداردهنده سونامي سيستم هاي هشدار دهنده سونامي در بسياري از مكان هاي اطراف زمين وجود دارند. متأسفانه از آنجايي كه سونامي ها موقعي كه در داخل دريا هستند خيلي ارتفاع بلندي ندارند، كشف آنها آسان نيست و علايم اشتباه بسياري فرستاده می شود. هشدار دهنده ها در ساحل ها ممكن است به طول مؤثرتري فعاليت كنند و نبايد آنها را ناديده گرفت. مقایسه موج هايي كه در اثر باد توليد مي شوند با موج هاي سونامي موج هاي منظم (كه به وسيله باد ايجاد مي شوند)، خيلي با موج هاي سونامي متفاوتند. موج هاي سونامي خيلي سريع تر از موج هايي هستند كه به وسيله باد ايجاد مي شوند و طول موج هاي خيلي بيشتري هم دارند (فاصله از نوك يك موج تا نوك موج بعدي). در درياي عميق، موج هاي سونامي خيلي كوچك هستند. اما در ساحل، آنها دو تاي موج هاي منظم هستند. موج هاي سونامي هر چند مدت يك بار رخ مي دهند؟ سونامي ها خيلي نادر هستند. معمولاً در هر قرن شش سونامي اساسي رخ مي دهد. مدل كوچكي از سونامي شما مي توانيد مدل ريزي از سونامي را با انداختن يك سنگ به داخل كاسه آب ايجاد كنيد. اين كار موجب مي شود موج هايي از محل برخورد به طرف خارج پخش شود. هشدارها و پيشگيري: در مواردي كه لبه پيشروي موج سونامي در حضيض است،دريا،قبل از رسيدن موج،از ساحل عقب نشيني مي كند.اگر شيب قاره كم عمق باشد،اين عقب نشيني بيش از چند صد متر خواهد بود.ممكن است افرادي كه از خطر بي اطلاع هستند،به علت كنجكاوي يا براي جمع كردن ماهي از روي بستر رخنمون يافته دريا،در ساحل باقي بمانند. در مواردي كه لبه پيشرونده سونامي در نخستين قله آن است،امواج بعدي،منجر به سيل گرفتگي بيشتري مي شوند.آموزش در مورد سونامي بسيار مهم است تا معلوم شود كه وقتي سطح آب،در وهله اول پايين مي آيد،خطر هنوز برطرف نشده است. در مناطقي كه خطر سونامي بالاست،براي پيش بيني سونامي و هشدار دادن به مردم،از سيستم هاي هشدار سونامي استفاده مي شود. در سواحل غربي ايالات متحده،كه پتانسيل وقوع سونامي هاي اقيانوس آرام وجود دارد،علايم هشدار دهنده،به مردم هشدار مي دهد تا رخداد سونامي در حال وقوع را نشان مي دهد. اگر چه جلوگيري از وقوع سونامي امكان پذير نيست،اما در بعضي از كشورها مستعد سونامي،اندازه گيري هاي انجام شده تا خسارات ايجاد شده در ساحل را كاهش دهد.ژاپن،برنامه گسترده اياز ساخت ديوارهاي سونامي با ارتفاع بيش از 5/4 متر(5/13 فوت)را در جلوي مناطق ساحلي پر جمعيت اجرا كرده است.در مكانهاي ديگر،براي هدايت آب حاصل از سونامي،دروازه هاي سيلابي و كانالهايي ساخته شده است.اما چون اغلب سونامي ها،بلندتر از اين سدها هستند،اترگذاري آنها زير سوال است.مثلا،سونامي اي در 12 جولاي 1993 به هكايدو برخورد كرد،امواجي به ارتفاع 30 متر(100 فوت)ايجاد كرد كه به بلنداي يك ساختمان 10 طبقه است.اگر چه شهر بندري آئونا،كاملا توسط ديوارهاي سونامي محصور شده بود،امواج روي ديوارها را گرفته و كل ساختارهاي چوبي منطقه را تخريب كردند.ساخت اين ديوارها،كاهش ارتفاع سونامي ها موفقيت آميز بوده اما مانع از تخريب و تلفات نشده است. سونامي هاي گذشته: سونامي ها،در اقيانوس آرام،فراوان رخ مي دهند اما پديده اي جهاني مي باشند.در هر جايي كه توده هاي عظيمي از آب يافت مي شود،كه شامل درياچه هاي خشكي هم مي باشد،وقوع سونامي امكان پذير است. هر يك سونامي هاي زير در مقاله مربوط به خودشان هم توصيف شده اند كه گاهي اوقات توصيف آنها در اين مقالات بيشتر هم مي باشد: 6100 قبل از ميلاد و پيش از آن: در اقيانوس اطلس شمالي،لغزشهاي استوارگا،يك سري از حركات ناگهاني و زير دريايي خشكي ها بودند كه طي دوره اي چند ده ساله رخ دادند. 1650 قبل از ميلاد-سانتوريني: در زمان بين 1650 قبل از ميلاد تا 1600 قبل از ميلاد(كه هنوز مورد ترديد است)جزيره آتشفشاني يونان،سانتوريني فوران كرد و سونامي اي به ارتفاع 100 تا 150 متر راايجاد كرد كه ساحل شمالي كرت،در 70 كيلومتري(45 مايل)دورتر را تخريب كرد و در امتداد ساحل شمالي كرت،هر نوع قايقي از ناوگان مينوان را نابود كرد.سانتوريني به احتمال زياد،منشا داستان اديبانه آتلانتيس پلاتوست و بعضي از دانشمندان معتقدند كه همان سيلاب عظيمي كه در متون يهودي،مسيحي و اسلامي ثبت شده خبر مي دهد. 1755 –ليبسبون،پرتغال دهها هزار نفر از پرتغالي هايي كه از سونامي عظيم 1755 ليبسبون نجات يافتند،در اثر سونامي اي كه نيم ساعت بعد،به دنبال سونامي اول به وقوع پيوست،كشته شدند.بسياري از مردم شهر كه از بخشهاي آب نماي ساختمان فرار كردند،معتقدند كه اين منطقه از آتش سوزي و ريزش آوار در نتيجه پس لرزه ها در امان است.قبل از اينكه ديوار بزرگ آب با بندر برخورد كند،آب عقب نشيني كرده و محموله هاي رها شده در دريا و كشتيهاي شكسته و غرق شده از ياد رفته را آشكار مي كند.زمين لرزه،سونامي و آتش سوزي بعد آن،بيش از يك سوم جمعيت ليبسبون را كه قبل از زمين لرزه 275000 نفر بود،كشت.يادداشتهاي تاريخي مربوط به اكتشافات واسكوداگاما و دريانوردان ديگر از بين رفتند و ساختمانهاي بيشماري خراب شدند(كه بيشتر نمونه هاي معماري مانولين پرتغالي را هم شامل مي شد).اروپايي هاي قرن هجدهم،سعي كردند تا از طريق سيستمهاي مذهبي و منطق اعتقادي خود اين بلاي طبيعي را درك كنند.فلاسفه افكار،به ويژه ولتاير،درباره اين رخداد نوشتند.مفهوم فلسفي والا،كه توسط فيلسوفي به نام امانوئل كانت در مشاهداتي روي احساس زيبايي و برتري توصيف شده است،در بخشي از تلاشها،از وحي و الهام استفاده مي كند تا شرارت زمين لرزه و سونامي ليبسبون را دريافت و درك كند. بسياري از جانوران،قبل از رسيدن آب،خطر را حس كرده و به سرزمينهاي مرتفعتر فرار كردند.زمين لرزه ليبسبون،نخستين مورد ثبت شده اين پديده در اروپاست.اين پديده،در زمين لرزه 2004 اقيانوس هند،در سريلانكا هم مشاهده شد.بعضي از دانشمندان معتقدند كه جانوران قادرند امواج ريلاي حاصل را از زمين لرزه را،چند دقيقه ياچند ساعت قبل از اين كه سونامي به ساحل برسد،حس كنند. 1883 –فوران انفجاري كراكاتوا: جزيره آتشفشاني كراكاتوا در اندونزي،در سال 1883 ،به طور ويران كننده اي فوران كرد و اتاق ماگمايي زيرزميني خود را تا حدي خالي كرد در نتيجه قسمت عمده زمين روي آن و بستر اقيانوس به درون آن ريزش كرد.در نتيجه اين فوران،يك سري از امواج سونامي بزرگ ايجاد شدند كه بعضي از آنها به ارتفاع بيش از 40 متر بالاي سطح دريا رسيدند.امواج سونامي در سرتاسر اقيانوس هند،اقيانوس آرام،ساحل غربي آمريكا،آمريكاي جنوبي و حتي در كانال انگليس مشاهده شدند. در سواحل جاوه و سوماترا،سيلاب دريايي چندين مايل به درون خشكي نفوذ كرد و سبب چنان تلفاتي شد كه در يك منطقه هيچكس مجددا ساكن نشد اما به حالت جنگلي در آمد و امروزه منبع طبيعي اجونگ كولون است. 1946 –سونامي:اقيانوس آرام: سونامي حاصل از زمين لرزه جزيره آلئوتيان كه 165 نفر را در هاوايي و آلاسكا كشت منجر به ايجاد سيستم هشدار سونامي شد كه در سال 1949 ،براي كشورهاي منطقه اقيانوس آرام تاسيس شد. 1960 –سونامي شيلي: زمين لرزه بزرگ شيلي،با بزرگاي 5/9 ،بزرگترين زمين لرزه اي است كه تاكنون ثبت شده كه در ساحل جنوبي شيلي مركزي رخ داد و يكي از مخربترين سونامي هاي قرن بيستم را ايجاد كرد.اين سونامي در كل گستره اقيانوس آرام منتشر شد و امواجي ايجاد كه ارتفاع آنها به بيش از 25 متر مي رسيد.هنگامي كه سونامي،تقريبا22 ساعت بعداز زمين لرزهبه اوناگاواي ژاپن رسيد،ارتفاع موج در بالاي مدهاي بلند،3 متر بود.تعداد افرادي كه در اثر زمين لرزه و سونامي بعد از آن كشته شدند،بين 490 تا 2290 نفر تخمين زده شد. 1964 –سونامي گودمزايدي: بعد از زمين لرزه گود مزايدي بابزرگاي 2/9 ،سونامي،آلاسكا،بريتيش كلمبيا،كاليفرنيا و شهرهاي ساحلي شمال غرب اقيانوس آرام را درنورديدو 122 نفر راكشت. ارتفاع سونامي بيش از 6 متر بود و 11 نفر را در فاصله اي دور،در كرسنت سيتي كاليفرنيا از بين برد. 2004 –سونامي اقيانوس هند: زمين لرزه 2004 اقيانوس هند با بزرگاي 0/9 ،باعث ايجاد امواج كشنده سونامي در 26 دسامبر 2004 شد كه بيش از 000/310 نفر را از بين برد(فقط در اندونزي،بيش از 000/220 نفر كشته شدند)كه اين سونامي را كشنده ترين سونامي ثبت شده در تاريخ ساخت. سونامي افرادي را كه در مجاورت زمين لرزه در اندونزي،تايلند و ساحل شمالي-غربي مالزي بودندتا افرادي كه هزاران كيلومتر دورتر در بنگلادش،هند،سريلانكا و مالديو و حتي سومالي،كنيا و تانزانيا در آفريقاي شرقي بودند را از بين برد. براي كمك به قربانيان اين حادثه دلخراش،بيش از 300 ميليون پوند،از سرتاسر دنيا جمع آوري شد. بر خلاف اقيانوس آرام،هيچ سرويس هشدار سازمان دهي شده اي،اقيانوس هند را پوشش نمي دهد. بخشي از آن به علت نبود سونامي بزرگ از سال 1883 (فوران كراكاتوا)مي باشد كه 36000 نفر را كشت.پس از سونامي 2004 اقيانوس هند،يونسكو و ديگر سازمانهاي جهاني،در صدد ايجاد يك سيستم جهاني ثبت سونامي برآمده اند. زلزله و سونامی در ژاپن زلزلهاي كه در ژاپن آمد، تقريبا دو و نيم ريشتر بيشتر از زلزله «بم» بود و اين در حالي است كه آمار تلفات، اصلا قابل مقايسه نيست(بم:25000 كشته و 50000 مجروح) و بخش قابل توجهي از قربانيان ژاپني هم نه بر اثر زلزله كه به دليل سونامي و غرق شدن در آب جان باخته اند. زلزله مهيب اخير ژاپن بيگمان از بزرگ ترين زمين لرزههاي تاريخ بشر است؛ زلزلهاي با قدرت نزديك به 9ريشتر! شدت زلزله به حدي بود كه ژاپنيها كه به زمين لرزه عادت دارند و حتي به آن خو گرفته اند، از آنچه رخ داده، وحشت زده شدند بهويژه آن كه همزمان با اين زلزله، سونامي سهمگيني با امواجي به ارتفاع 10 متر، بنادر اين كشور را در هم كوبيد و حدود 1200 نفر را به كشتن داد. هر چند كه زلزله و سونامي ژاپن به عنوان يك فاجعه انساني مورد توجه است و از اين بابت نيز تاسف خود را ابراز ميداريم، اما اين زلزله، تن ما ايرانيها را هم ميلرزاند چه آن كه ايران نيز همانند ژاپن روي كمر بند زلزله قرار دارد و كشوري زلزله خيز است اما بر خلاف ژاپنيها كه ايمنسازي را به عنوان يك «خط قرمز» حياتي در ساخت و سازهايشان قرار داده و بدان پايبندند، در ايران، هنوز كه هنوز است ساختمانهاي غيراستاندارد ساخته ميشود تا بسياري از ما، شبها در خانههايي بخوابيم كه معلوم نيست كي بر سرمان فروخواهند ريخت.
نظرات شما عزیزان:
|
About
به وبلاگ من خوش آمدید Archivesبهمن 1391دی 1391 Authorsعلیرضا توراندازLinks
ردیاب جی پی اس ماشین
تبادل
لینک هوشمند
LinkDump |